PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

PROJEKTU PROGRAMU USUWANIA AZBESTU I

WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Z TERENU

GMINY LINIEWO NA LATA 2013-2032

 Opinia projektu Pomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego

czytaj więcej>>>

1. PODSTAWA PRZYGOTOWANIA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Zgodnie z art. 46 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 cyt. ustawy organ opracowujący projekt ww. dokumentu sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. Przedmiotowa Prognoza oddziaływania na środowisko Programu usuwania azbestu z terenu gminy Liniewo na lata 2013-2032 (zwana dalej Prognoza) sporządzona została zgodnie z wytycznymi zawartymi w art. 51 ust. 2 cyt. ustawy.

Niniejsza Prognoza zawiera:

a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami,

b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,

c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,

d) informacje o możliwym trans granicznym oddziaływaniu na środowisko,

Ponadto Prognoza określa, analizuje i ocenia:

a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu,

b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,

c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,

d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,

e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:

1. różnorodność biologiczną,

2. ludzi,

3. zwierzęta,

4. rośliny,

5.wodę,

6. powietrze,

7. powierzchnie ziemi,

8. krajobraz,

9. klimat,

10. zasoby naturalne,

11. zabytki,

12. dobra materialne z uwzględnieniem zależności miedzy tymi elementami środowiska i miedzy oddziaływaniami na te elementy;

Przedmiotowa Prognoza przedstawia:

a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacje przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000,

b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.

Działania, które w zamierzeniu maja poprawić stan jednego elementu środowiska przyrodniczego, mogą jednocześnie negatywnie wpływać na inny, bądź na kilka elementów. Należy zatem przeprowadzić dokładną analizę skutków realizacji proponowanych działań, tak aby wykluczyć potencjalne negatywne skutki oddziaływania instalacji i zmian w środowisku oraz wskazać, jakie postępowanie doprowadzi w efekcie końcowym do osiągnięcia poprawy stanu środowiska gminy i pozwoli dążyć do jej zrównoważonego rozwoju.

Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji projektu Programu obejmuje tematykę związaną z analiza skutków realizacji działań, jakie zostały zaproponowane dla gminy Liniewo w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest. Wyroby zawierające azbest jest substancją stwarzającą szczególne zagrożenie w myśl art. 160 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Niniejszy dokument wskazuje na możliwe skutki oraz formułuje zalecenia dotyczące przeciwdziałania i minimalizacji negatywnych skutków.

2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROGRAMU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI

Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Liniewo został sporządzony w kontekście obowiązku usunięcia do 2032 roku wyrobów zawierających azbest oraz zapisów Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032.

2.1.Powiązania projektowanego dokumentu z innymi dokumentami o charakterze strategicznym

Przy sporządzaniu Programu zachowano hierarchię wobec nadrzędnych dokumentów tj.:

Program gospodarki odpadami dla powiatu kościerskiego 2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015

Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa pomorskiego przyjęty uchwałą 1283/172/08 z 23-12-2008;

Programu Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy 2011 – 2014 wraz z Planem Gospodarki Odpadami Województwa Pomorskiego 2010;

Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032

Cele strategiczne w gospodarce odpadami niebezpiecznymi zgodnie z PGO dla powiatu kościerskiego na lata 2008-2011:

-wykonanie pełnej inwentaryzacji budynków i urządzeń zawierających azbest;

-usunięcie azbestu i wyrobów zawierających azbest do 2032 r. zgodnie z programem pn. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”.

Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa pomorskiego definiuje następujące cele w perspektywie krótko-, średnio-, i długoterminowej w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest i unieszkodliwiania odpadów azbestowych:

1.    Uzyskanie pełnych materiałów z inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest.

2. Zwiększenie świadomości mieszkańców w zakresie bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest

3. Bezpieczne usunięcie wyrobów zawierających azbest i unieszkodliwienie odpadów w Programie Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy 2011 – 2014 wraz z Planem Gospodarki Odpadami Województwa Pomorskiego 2010.

4. Budowa systemu gospodarki odpadami, który w pełni realizuje zasadę zapobiegania i minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów, zapewnia wysoki stopień ich odzysku oraz bezpieczne dla środowiska unieszkodliwianie (POŚ)

Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 zawiera szereg obowiązków w zakresie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, m. in.:

1) gromadzenie przez wójta informacji o ilości, rodzaju i miejscach występowania wyrobów zawierających azbest oraz przekazywanie jej do marszałka województwa z wykorzystaniem dostępnego narzędzia informatycznego www.bazaazbestowa.pl;

2) przygotowywanie i aktualizacja programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, także w ramach planów gospodarki odpadami;

3) organizowanie szkoleń lokalnych w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu nieruchomości bez korzystania z usług wyspecjalizowanych firm;

4) organizowanie usuwania wyrobów zawierających azbest przy wykorzystaniu pozyskanych na ten cel środków krajowych lub unijnych z uwzględnieniem zasad zawartych w Programie;

5) inspirowanie właściwej postawy obywateli w zakresie obowiązków związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest;

6) współpraca z marszałkiem województwa w zakresie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest oraz opracowywania programów usuwania wyrobów zawierających azbest, w szczególności w zakresie lokalizacji składowisk odpadów zawierających azbest oraz urządzeń przewoźnych do przetwarzania odpadów zawierających azbest;

7) współpraca z organizacjami społecznymi wspierającymi realizacje Programu;

8) współpraca z organami kontrolnymi (inspekcja sanitarna, inspekcja pracy, inspekcja nadzoru budowlanego, inspekcja ochrony środowiska).

W latach 2011 do 2022 roku zakłada się sukcesywne osiąganie celów określonych w przyjętym „Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”.

Niezwykle istotnym działaniem i kierunkiem działań w tym zakresie jest edukacja ekologiczna i podnoszenie świadomości mieszkańców poprzez prowadzenie intensywnych kampanii informacyjnych.

2.2 Główne cele Programu

W Programie określonych zostało  cele krótkoterminowe, średnioterminowe długoterminowe:

Cele krótkoterminowe (2009-2012)

1. Zwiększenie świadomości mieszkańców w zakresie bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest

2. Prowadzenie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest

3. Opracowanie baz danych wyrobów zawierających azbest,

4. Monitoring realizacji Programu

Cele średnioterminowe (2013-2022)

1. Opracowanie Programu usuwania azbestu z terenu Gminy Liniewo.

2. Opracowanie bazy danych wyrobów zawierających azbest.

3. Cykliczna aktualizacja bazy danych.

4. Akcje informacyjno – edukacyjne wśród mieszkańców.

5. Bezpieczne usunięcie zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych 40%.

6. Monitorowanie procesu usuwania wyrobów azbestowych.

7. Aktualizacja Programu.

Cele długoterminowe (2023-2032)

1. Opracowanie bazy danych wyrobów zawierających azbest.

2. Cykliczna aktualizacja bazy danych.

3. Akcje informacyjno – edukacyjne wśród mieszkańców.

4. Zapewnienie środków finansowych na realizację Programu.

5. Bezpieczne usunięcie zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych 60%.

6. Monitorowanie procesu usuwania wyrobów azbestowych.

7. Aktualizacja programu.

Tak przygotowany i opracowany dokument posłuży prawidłowej realizacji polityki w zakresie eliminacji wyrobów zawierających azbest na szczeblu lokalnym. Ich zasięg jest ograniczony do terenu Gminy Liniewo.

3. INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY

W niniejszym opracowaniu dokonano analizy oddziaływań na środowisko zarówno w oparciu o dane literaturowe, jak i wizje lokalne i analizy przeprowadzone bezpośrednio w terenie. Zgromadzone dane dotyczyły:

-właściwości azbestu,

-wpływu na zdrowie ludzi,

-wpływu na inne elementy środowiska,

-sposobów jego unieszkodliwiania,

-obowiązujących przepisów w zakresie jego unieszkodliwienia, przewozu, składowania i oznaczania,

-zapisów wynikających z innych dokumentów strategicznych,

Strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko przeprowadza się w celu określenia, w jaki sposób realizacja założeń Programu wpłynie na środowisko naturalne gminy Liniewo.

Ze względu na swój charakter realizacja ta ma wywołać pozytywne skutki w zakresie:

– wyeliminowania i unieszkodliwienia odpadu niebezpiecznego ze środowiska zawierającego azbest

– podniesienia świadomości ekologicznej i środowiskowej mieszkańców.

Prognoza powstała również w oparciu o inne dokumenty, których treść wspomogła przygotowanie krytycznej oceny Programu:

– Prognozę oddziaływania na środowisko dla „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”

– „Prognozę oddziaływania na środowisko aktualizacji Programu ochrony środowiska

Województwa Pomorskiego 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy 2011-2014, którego część stanowi projekt Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2010”;

4. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROGRAMU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA

Przyjęte założenia Programu, określone w celach powinny być sukcesywnie wdrażane przez Samorząd oraz inne podmioty, wskazane w ww. dokumentach. Realizacja ta powinna przebiegać zgodnie z zaprezentowanym w Programie harmonogramem rzeczowo – czasowo – finansowym.

W Programie określono sposób monitorowania postępów wdrażania jego zapisów. Będzie on przeprowadzany jeszcze w następujących terminach: w roku 2022, w roku  i w roku 2032.

System monitoringu oparto na wskaźnikach, dostosowanych do celów i pozwalających w łatwy sposób ocenić postępy wdrażania założeń Programu.

Tabela 1.Przyjęte wskaźniki monitorowania i oceny Programu

Liczba podmiotów, które

skorzystały z dofinansowaniaTys. zł / szt.Zwiększenie świadomości mieszkańców w zakresie bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbestLiczba i rodzaj zorganizowanych akcji edukacyjnych, spotkań itp.

Ilość osób uczestniczących w spotkaniach

Ilość rozdystrybuowanych

ulotekWskaźnik

opisowy / szt.Organizacja akcji odbioru odpadów azbestowych oraz likwidacja „dzikich wysypisk” odpadów azbestowychilość odpadów azbestowych

zebranych z terenu gminyMg lub m2Bezpieczne usuniecie 100% ilości wyrobów zawierających azbest i unieszkodliwienie odpadówilość usuniętych wyrobów zawierających azbestMg/ m2Prowadzenie szeroko zakrojonej działalności informacyjnej i edukacyjnej

Liczba spotkań, podjętych działań przypominających o obowiązku, liczba informacji przekazanych wójtowiWskaźnik

opisowy/ szt.

Wskaźniki dobrano dla każdego celu, w oparciu o założenie, że informacja o ich wartości musi być łatwo dostępna

Pełna wiedza na temat postępów bądź zastojów we wdrażaniu Programu zapewni kontrole nad przebiegiem procesu usuwania wyrobów zawierających azbest a ewaluacja on going 2 lata przed zakończeniem funkcjonowania programu pozwoli podjąć ewentualne dodatkowe działania lub działania korygujące w celu wypełnienia obowiązku usunięcia wyrobów azbestowych z terenu Gminy.

5. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO

Biorąc pod uwagę lokalny charakter możliwych ewentualnie do wystąpienia niekorzystnych oddziaływań na środowisko, odległość Gminy Liniewo od granic kraju (około 100 km), obostrzenia związane z wykonywaniem prac związanych z usuwaniem azbestu oraz obostrzenia wynikające z przepisów w zakresie transportu odpadów niebezpiecznych poza granice kraju, należy stwierdzić, że realizacja Programu nie będzie skutkowała możliwością wystąpienia oddziaływań trans granicznych, wobec czego dokument ten nie musi być poddawany procedurze trans granicznej oceny oddziaływania na środowisko.

6. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROGRAMU.

Gmina Liniewo położona jest w województwie pomorskim w obszarze mezoregionu Pojezierza Kaszubskiego, we wschodniej części powiatu kościerskiego i zajmuje powierzchnię 110,7  km2. Znajduje się w obrębie wielofunkcyjnej strefy pojeziernej o charakterze rolno- leśno- turystycznym. Struktura gruntów: grunty orne sady łąki pastwiska 69,8 km2, lasy zadrzewienia 25,5 km2, pozostałe grunty i nieużytki 14,6 km2. Na siedliskach lasu mieszanego występuje bardzo duże zróżnicowanie drzewostanów. Dominuje drzewostan: sosna, buk, świerk, brzoza.

Region charakteryzuje się polodowcowym, pagórkowatym ukształtowaniem terenu z rozsianymi, rynnowymi jeziorami. Wody powierzchniowe zajmują ok. blisko 300 ha. Na terenie gminy występują licznie naturalne zbiorniki wodne w postaci licznych jezior i polodowcowych oczek wytopiskowych.

Największe jeziora na terenie gminy to: Jezioro Sobąckie, Jezioro Polaszkowskie, Jezioro Liniewskie, Jezioro Orle Duże, Jezioro Starowieckie, Jezioro Brzęczek, Jezioro Garczonki  oraz wiele innych.

Przez teren gminy przepływają rzeki: Wierzyca i Wietcisa oraz inne mniejsze.

Sąsiaduje od wschodu z gminą Skarszewy, od północy i zachodu z Gminą Nowa Karczma, południa i zachodu Gmina Stara Kiszewa i z zachodu na niewielkim odcinku z gminą Kościerzyna.

W skład Gminy wchodzi 16 sołectw. Funkcję ośrodka gminnego w zakresie obsługi mieszkańców pełni Liniewo.

Gminę zamieszkuje ponad 4761 osób. Średnia gęstość zaludnienia na 1 km2 wynosi 23 osoby.

Gmina ma typowo rolniczy charakter, rolnictwo jest głównym źródłem utrzymania mieszkańców. Gospodarstwa te nastawione są głównie na produkcję roślinną i zwierzęcą. Użytki rolne stanowią około 65 % ogólnej powierzchni Gminy.

Na terenach rolnych gminy przeważają grunty rolne o niskich klasach bonitacyjnych, niewiele jest gruntów klas III,  ( ponad 200 ha). Teren gminy położony jest poza strefa obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych.

W Gminie Liniewo występują liczne obszary chronione. Są to:

-Granica obszarów chronionego krajobrazu nr 14 Polaszkowski

-Granica obszaru chronionego krajobrazu nr 15 Dolina Wierzycy

-Granica obszaru chronionego krajobrazu nr 13 Dolina Wietcisy

Na terenie objętym Prognozą oddziaływania na środowisko dla dokumentu „Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Liniewo na lata 2012-2032” występują obszary objęte ochroną w ramach sieci Natura 2000- specjalne obszary ochrony siedlisk:

-„Dolina Środkowej Wietcisy” PLH 220009, (na granicy z gminą Nowa Karczma).

-„Lubieszynek” PLH220074,

Rezerwaty przyrody:

– Brzęczek

– Orle nad jeziorem Dużym

Gmina Liniewo jest członkiem Związku Gmin Wierzyca oraz wchodzi w skład Lokalnej Grupy Działania „Chata Kociewia”.

Od 2009 r. w miejscowości Liniewo znajduje się ogólnodostępny, kompleks sportowy Moje Boisko Orlik 2012 oraz inne mniejsze kompleksy sportowe we wsiach Garczyn, Wysin oraz Głodowo.

Na uwagę zasługuje znaczna poprawa stanu dróg, które są systematycznie budowane bądź remontowane. Fundusze na ten cel Gmina pozyskuje m. in. z Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych oraz drogi budowane są ze środków własnych.

W miejscowościach Liniewo Garczyn funkcjonują Zespoły Oświatowe a w Głodowie i Wysinie szkoły podstawowe.

W Liniewie działa Gminne Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji, Gminna Biblioteka Publiczna ( filia także w Wysinie). Przy gminnej bibliotece znajduje się Gminne Centrum Informacji- miejsce powszechnego dostępu do Internetu. Działalność tych instytucji to m. in. wspieranie rozwoju kultury, sztuki i amatorskich ruchów artystycznych, organizacja konkursów, imprez okolicznościowych.

Do cyklicznych imprez organizowanych przez Gminę należą m. in.:

Piknik Sierpniowy

Dożynki Gminne,

Wspomagane przez Gminne Centrum Kultury Sportu i Rekreacji prężnie działają Koła Gospodyń Wiejskich

W Gminie działają 4 jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, świetlice wiejskie, Stowarzyszenia.

Na terenie Gminy znajdują się obiekty zabytkowe, głównie sakralne. Do najważniejszych należą :

kościół parafialny pw. Świętego Apostoła Andrzeja w Garczynie ( zabytkowy)

Kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych w Wysinie (zabytkowy)

Kościół parafialny pw. Miłosierdzia Bożego w Liniewie

Kościół filialny pw. Apostołów Piotra i Pawła w Głodowie

Sieć wodociągowa Gminy wraz z przyłączami prowadzącymi do budynków i innych obiektów ma długość około 100 km i korzysta z niej ponad 97% ogółu ludności. Gmina bazuje na siedmiu gminnych ujęciach wody. Sieć kanalizacyjna wraz z przyłączami do budynków i innych obiektów ma ok. 35 km i korzysta z niej niecałe 50 % ogółu ludności.

Gmina położona jest w zasięgu Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP 111 oraz 116.

Od 2011 roku na terenie miejscowości Orle działa rozbudowana i zmodernizowana mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków sanitarnych. Przyjmuje ścieki dowożone wozami asenizacyjnymi z terenu Gminy.

Jakość powietrza.

Z uwagi na brak zakładów związanych z unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest można domniemywać, że jakość powietrza w zakresie stężeń włókien azbestowych nie przekracza dopuszczalnych stężeń.

Brak realizacji Programu, opóźnienia w jego realizacji w przyjętym zakresie prowadzić może do negatywnych zjawisk.

Uwidaczniać się będą one w następujących zakresach:

1. Negatywnego wpływu na zdrowie i życie ludzi zamieszkujących i wykorzystujących obiekty gdzie jako materiał konstrukcyjny wykorzystany został azbest ze względu na niski stan świadomości i wiedzy oraz pojawienie się dzikich wysypisk.

2.Negatywnego wpływu na powierzchnie ziemi, na skutek powstawania „dzikich” wysypisk.

3. Zanieczyszczenia powietrza włóknami azbestowymi, na skutek nieodpowiednio prowadzonych prac, nieodpowiedniego magazynowania transportu.

Przewiduje się, że w przypadku braku realizacji zadań związanych z unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest może dojść do:

1. Brak możliwości wykonania spójnej bazy danych w zakresie gospodarowania odpadami, a w konsekwencji sprawnego i skutecznego monitorowania gospodarki odpadami

2.Wzrastanie kosztów związanych z koniecznością usuwania „dzikich” wysypisk odpadów zawierających azbest.

3. Obniżanie wartości nieruchomości oraz obniżenie walorów krajobrazowych i rekreacyjnych gminy.

7. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROGRAMU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY

Zidentyfikowano następujące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji Programu:

1. Zabudowa zagrodowa w znacznym stopniu rozproszona co jest przyczyną wzrostu intensywności ruchu pojazdów w tym samym emisji spalin do powietrza, kurzu.

2. Wysoce prawdopodobne, z uwagi na tereny wiejskie, występowanie chronionych gatunków zwierząt (szczególnie ptaków i nietoperzy) w budynkach, w których wykorzystywany jest azbest w szczególności na poddaszach i strychach nieużytkowych.

3. Brak dofinansowania lub dofinansowanie tylko w zakresie demontażu unieszkodliwienia transportu i utylizacji wyrobów bez dofinansowania w zakresie montażu nowego poszycia.

Świadomość mieszkańców na stosunkowo niskim poziomie w zakresie szkodliwości azbestu, brak dostępnych środków na dofinansowywanie specjalistycznych usług oraz brak kontroli w zakresie usuwania azbestu prowadzi do zwiększania się liczby „dzikich wysypisk” i negatywnego wpływu na obszary cenne przyrodniczo: polegające na tym, że część materiałów zawierających azbest może trafić np.: do utwardzania dróg śródpolnych, do łatania innych naruszonych pokryć dachowych. Umożliwienie mieszkańcom pozbycia się odpadów zawierających azbest poprzez dofinansowanie takiego działania pozwoli skutecznie ograniczyć ten problem.

8. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROGRAMU ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU

Cele, zawarte w Programie są spójne z dokumentami wyższego szczebla dotyczącymi problematyki azbestu oraz wyrobów zawierających azbest, co zostało wykazane we wcześniejszym rozdziale.

Podczas opracowywania celów Programu wzięto pod uwagę wszystkie wymagania związane z tematyką azbestu zawarte w aktach prawnych obowiązujących na terenie kraju (dyrektywach, ustawach, rozporządzeniach), dokumentach strategicznych krajowych i regionalnych oraz wytycznych.

Jednym z najważniejszych celi jest szybkie i skuteczne  unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest oraz podniesienie świadomości mieszkańców w zakresie wyrobów zawierających azbest.

9. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA SKUTKÓW REALIZACJI PROGRAMU NA ŚRODOWISKO WRAZ Z OCENĄ ZNACZNOŚCI

W rozdziale tym omówiono oddziaływanie realizacji założeń Programu na poszczególne komponenty środowiska w gminie Liniewo.

9.1. Oddziaływanie na cele i przedmiot ochrony obszarów Natura 2000

Na terenie Gminy Liniewo znajdują się dwa obszary Natura 2000. Usuniecie odpadów azbestowych przyniesie pozytywny efekt ekologiczny dla środowiska. Usuwanie wyrobów zawierających azbest nie będzie powodować negatywnych efektów na obszary Natura 2000, ponieważ będzie prowadzone zgodnie z przyjętymi zasadami ostrożności bhp oraz prawem budowlanym i innymi przepisami. Azbest z terenu gminy będzie unieszkodliwiany na przygotowanym do tego składowisku odpadów.

9.2. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną

Realizacja założeń Programu będzie miała nieznaczne oddziaływanie na różnorodność biologiczną. Działania związane z realizacją postanowień Programu dotyczą terenów zabudowanych (a w zasadzie głównie budynków i terenów zabudowy zagrodowej) w odniesieniu, do których trudno mówić o bioróżnorodności.

Oddziaływaniem krótkoterminowym może być emisja hałasu ( sprzęt i urządzenia pracujące przy unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest), emisja zanieczyszczeń do powietrza. Oddziaływanie takie ma charakter krótkoterminowy i może być pomijalne.

9.3. Oddziaływanie na ludzi

Oddziaływanie na ludzi można rozpatrywać w dwojako: pracownicy wykonujący pracę przy unieszkodliwieniu wyrobów, mieszkańcy korzystający lub zamieszkujący nieruchomości na których zlokalizowane są wyroby zawierające azbest.

Stan wyrobów może powodować zagrożenie w szczególności dla mieszkańców zamieszkujących lub korzystających z nieruchomości w związku z czym usunięcie wyrobów zawierających azbest wpłynie pozytywnie.

W momencie prowadzenia prac związanych z usuwaniem azbestu z poszczególnych obiektów, zagrożenie dla okolicznych mieszkańców może wzrastać, jednak z uwagi na krótkotrwałość występowania narażenia oraz fakt, że przy prowadzeniu prac będą zachowane odpowiednie standardy w zakresie minimalizacji negatywnego oddziaływania (wymagane odpowiednimi przepisami) oddziaływanie takie ma charakter krótkotrwały.

Zwiększone ryzyko oddziaływań negatywnych dotyczy osób, które biorą udział w pracach związanych z unieszkodliwieniem wyrobu. Należy jednak podkreślić, że:

– prace wykonywane przy unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest mogą wykonywać tylko firmy, które mają odpowiednie uprawnienia do wykonywania tego typu działalności.

– pracownicy firm wykonujących prace przy unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest muszą być odpowiednio wykwalifikowani posiadać wymagane prawem uprawnienia i być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej.

9.4. Oddziaływanie na zwierzęta

Realizacja Programu może wywołać pewne skutki w odniesieniu do zwierząt dziko żyjących w odniesieniu do gatunków. które dostosowały się do życia w środowisku antropogenicznym i wykorzystują budynki ( w szczególności strychy i poddasza nieużytkowe)  jako miejsca rozrodu bądź odpoczynku.

Dotyczy to ptaków, które zakładają gniazda w obrębie budynków (np. jaskółki), jak i nietoperzy, które bardzo często wykorzystują nieużytkowane części obiektów budowlanych jako miejsce odpoczynku. Prowadzenie prac może spowodować zniszczenie, uszkodzenie gniazd, porzucenie piskląt, a czasami zaślepienie otworów uniemożliwiających dalsze wykorzystanie obiektów.

W celu minimalizacji tych skutków lub ich ograniczeniu należy zastosować odpowiednie środki, o których będzie mowa w dalszej części. Spodziewać się także należy, że analogicznie jak w przypadku pozytywnego oddziaływania na człowieka, realizacja Programu spowoduje pozytywne oddziaływanie na zdrowie zwierząt, które żyją w rejonie obiektów, w których wykorzystywany jest azbest, gdyż zlikwidowane zostanie możliwe źródło narażenia.

9.5. Oddziaływanie na rośliny

Analogicznie jak w przypadku wpływu na obszary Natura 2000 i bioróżnorodność (opisany wpływ na bioróżnorodność) Ocenić można, że realizacja Programu nie będzie powodowała negatywnych oddziaływań na rośliny. Za pozytywne oddziaływanie należy uznać likwidacje “dzikich wysypisk” odpadów azbestowych.

9.6. Oddziaływanie na jakość wody

Realizacja postanowień Programu nie będzie powodowała negatywnych oddziaływań na jakość wód zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych w odniesieniu do oddziaływań jakie obecnie występują w tym zakresie. Wszelkie prace związane z usuwaniem azbestu będą wykonywane w odpowiednim reżimie technologicznym i z uwzględnieniem obowiązującego prawa

9.7. Oddziaływanie na jakość powietrza

Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne postanowień zawartych w analizowanym Programie można rozpatrywać w dwóch aspektach:

1. oddziaływania polegające na zwiększeniu stężenia włókien azbestu w powietrzu,

2. oddziaływania polegające na zwiększeniu emisji zanieczyszczeń do powietrza wywołanych np. transportem usuniętych materiałów na składowisko.

W przypadku pierwszego aspektu należy stwierdzić, że może wystąpić takie oddziaływanie o charakterze krótkoterminowym i zasięgu ograniczonym- lokalnym (ograniczone do terenu objętego pracami).

W przypadku drugiego aspektu należy stwierdzić, że oddziaływanie powstanie o charakterze krótkoterminowym o zasięgu ponad lokalnym ze względu na lokalizację składowisk. Prace nie będą prowadzone jednocześnie na wszystkich obiektach. Oddziaływanie w tym zakresie nie będzie miało charakteru znaczącego, ponieważ biorąc pod uwagę wieloletni okres czasu, w którym te prace będą wykonywane, wzrost natężenia ruchu wywołany realizacją postanowień Programu będzie pomijalny.

9.8. Oddziaływanie na powierzchnie ziemi

Ze względu na likwidacje dzikich wysypisk oraz ograniczenie ich powstawania skutek realizacji Programu będzie pozytywny.

9.9. Oddziaływanie na krajobraz

Zarówno likwidacja dzikich wysypisk jak i prowadzenie prac remontowo budowlanych poprawiających estetykę nieruchomości zabudowań spowoduje poprawę krajobrazu.

9.10. Oddziaływanie na klimat

Realizacja postanowień analizowanego dokumentu nie będzie powodowała oddziaływania na klimat.

Skutkiem realizacji Programu może być zmniejszenie ilości zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery w wyniku prac demontażowych jednak efekt ten w pewien sposób będzie niwelowany przez dodatkową emisję zanieczyszczeń do powietrza z pojazdów transportujących azbest na składowiska.

9.11. Oddziaływanie na zasoby naturalne

Realizacja postanowień Programu nie będzie miała istotnego wpływu na zasoby naturalne. Jedynym oddziaływaniem jest pozyskiwanie materiałów budowlanych np. piaski, żwir itp.. Oddziaływania te są bez znaczenia w kontekście wykorzystywania zasobów naturalnych na inne cele.

9.12. Oddziaływanie na zabytki

Realizacja postanowień analizowanego dokumentu nie będzie powodowała oddziaływania na zabytki.

9.13. Oddziaływanie na dobra materialne

Program  określa sposoby uzyskania środków na usuniecie azbestu. Środki te obejmują proces usunięcia, transportu i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest. Cała wartość inwestycji dotyczy także przeznaczenia środków na wykonanie np. nowego poszycia. Jednak taki stan doprowadzi do poprawy estetyki zabudowań, a tym samym może być przyczyną w okresie czasu podniesienia dochodów np. poprzez prowadzenie działalności turystycznej czy wzrost wartości nieruchomości.

10. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM REALIZACJI PROGRAMU, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU

W zdecydowanej większości przypadków, środki minimalizujące, jakie należy zastosować, aby ograniczyć negatywne oddziaływanie związane z realizacją przedmiotowego dokumentu wynikają wprost z przepisów prawa (jest to szczegółowo opisane w Programie – patrz załącznik nr 1 i 7 ).

11. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROGRAMIE

Art. 51 art. 2. pkt. 3b ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Z 2008 r., Nr 199 poz. 1227 ze zm.) nakłada obowiązek przedstawienia rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w opracowanym dokumencie.

Kryterium wyboru odpowiednich kierunków działań i wynikających z nich żądań Programu stanowią zarówno aspekty ekologiczne jak i ekonomiczne. Gmina Liniewo kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, dokonała wyboru takich założeń, które umożliwia realizację obowiązku usunięcia wyrobów zawierających azbest w wymaganym terminie z zachowaniem ochrony środowiska.

Jako warianty alternatywne danego przedsięwzięcia można ewentualnie rozważać: warianty technologiczne i warianty organizacyjne robot demontażowych.

Dla realizacji celów Programu nie określono konkretnych rozwiązań alternatywnych z uwagi na fakt, że w obowiązującym stanie prawnym i w świetle informacji o ryzyku zdrowotnym nie istnieje żadne rozwiązanie alternatywne dla realizacji generalnego celu Programu, jakim jest usuniecie wyrobów azbestowych z miejsc ich dotychczasowego użytkowania.

12. PODSUMOWANIE

Prognoza oddziaływania na środowisko „Programu usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Liniewo na lata 2013-2032” została wykonana dla zrealizowania celu wskazanego w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

W prognozie scharakteryzowano zawartość „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest…”, którego istotą jest zaprojektowanie warunków do bezpiecznego demontażu użytkowanych wyrobów zawierających azbest i ich unieszkodliwienia.

Porównano zawarte w Programie cele z celami dokumentów nadrzędnych i zweryfikowano ich spójność. Oceniano zgodność z następującymi dokumentami wyższego rzędu.

Program jest odzwierciedleniem polityki szczebla krajowego i regionalnego w zakresie eliminacji azbestu i wyrobów zawierających azbest, dostosowanej do warunków lokalnych.

W Prognozie dokonano oceny wpływu realizacji Programu na poszczególne komponenty środowiska (bioróżnorodność, obszary Natura 2000, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, klimat, krajobraz, dobra materialne, zabytki, powierzchnie ziemi). Z wykonanej metodycznie analizy wynika, że przy zachowaniu wymagań, wynikających z przepisów prawa, demontaż wyrobów azbestowych nie będzie miał zasadniczo istotnego negatywnego wpływu na środowisko, przyczyni się natomiast do poprawy jego stanu oraz poprawy estetyki zabudowań.

Nie stwierdzono także możliwych do wystąpienia niekorzystnych oddziaływań na środowisko poza granicami kraju, z uwagi na lokalny charakter działań wskazanych w Programie. Realizacja Programu nie będzie skutkowała możliwością wystąpienia oddziaływań trans granicznych.

Znaczne rozproszenie obiektów, w których użytkowane są wyroby zawierające azbest, może spowodować intensyfikację ruchu pojazdów i w konsekwencji zwiększona emisję zanieczyszczeń do powierza z procesu spalania paliw, a także zwiększenie oddziaływań akustycznych.

Istotnym zagrożeniem jest konieczność udziału właścicieli nieruchomości w realizację programu. Mimo stworzenia możliwości o ubieganie się o dofinansowanie należy pamiętać, że część prac nie będzie dofinansowana. Brak dofinansowania do całości prac może w znacznym stopniu spowalniać proces usuwania wyrobów zawierających azbest.

Niniejsza Prognoza bada także sposób monitorowania przyjętych założeń Programu. W Programie określono sposób monitorowania postępów wdrażania jego zapisów. Weryfikacja przeprowadzana będzie w terminach: w roku 2022 ( on-going 2030)i w roku 2032. W ten sposób można będzie określić w jakim stopniu udało się zrealizować zapisy Programu, ale również czy założenia te były słuszne i nie odbiegają od rzeczywistości.

W Prognozie wskazano niezbędne działania minimalizujące dla maksymalnego ograniczenia ewentualnych negatywnych oddziaływań podejmowanych działań, także w kontekście oddziaływania na gatunki chronione i z uwzględnieniem wymagań i nakazów wynikających z ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 151 poz. 1220 ze zm.)

Dla realizacji celów Programu nie określono konkretnych rozwiązań alternatywnych z uwagi na fakt, że w obowiązującym stanie prawnym i w świetle informacji o ryzyku zdrowotnym nie istnieje żadne rozwiązanie alternatywne dla realizacji generalnego celu Programu, jakim jest usunięcie wyrobów azbestowych z miejsc ich dotychczasowego użytkowania.

Powiązane zdjęcia: